طراحی شبکه (Network design)؛ به مرحله‌ای قبل از اجرای شبکه‌های کامپیوتری گفته می‌شود که در آن طراحی نتورک از نظر دیزاین، الزامات، اندازه شبکه، توپولوژی شبکه، نحوه ساخت شبکه، سخت افزار و نرم افزار شبکه، برنامه ریزی و اجرای شبکه چک می‌شود و طبق این مسائل طراحی Network انجام می‌شود. در این صورت از مشکلاتی که در آینده اتفاق خواهد افتاد جلوگیری شده و بهینه‌سازی در ایده‌آل ترین حالت ممکن قرار می‌گیرد.
به انجام چند مرحله به صورت منظم، طراحی شبکه گفته می‌شود که شامل تحلیل شبکه، انتخاب آدرس های آی پی، گزینش سخت افزار ها و برنامه ریزی کردن برای ایجاد یک شبکه ارتباطی است. یک شبکه کامپیوتری از اجزایی تشکیل شده است که شامل رایانه ها و تجهیزاتی مانند: پیرنتر، سوئیچ و نقاط دسترسی می‌شود.کامپیوتر هایی که در یک شبکه قرار دارند با کابل هایی به هم متصل هستند که این باعث تسهیل حرکت داده بین اجزای شبکه می‌شود.
طراحی شبکه توسط مدیران فناوری اطلاعات و سایر کارکنان انجام می‌شود و یک نمودار است که بر روی آن تمام اجزای شبکه به همراه نحوه اتصال آن ها به یکدیگر مشخص شده است.
اصول طراحی شبکه
اصول طراحی شبکه به موارد زیادی بستگی دارد. به این دلیل که اگر بدون قوانین از پیش تعیین شده عمل کنید، برای مجموعه مفید نخواهد بود. همچنین اگر شبکه در راستای سیاست‌های سازمان طراحی شود، شاید بار مالی زیادی داشته باشد و در نتیجه آن فایده لازم را نداشته باشد. حساسیت‌ها، پیچ و خم‌های بسیار زیاد باعث شده تا طراحی شبکه مورد توجه بسیاری از سازمان‌ها قرار بگیرد، به همین دلیل روی این موضوع هزینه کردن منطقی است.
به طور کلی طراحی شبکه از فاز منطقی شروع شده و در ادامه طراحی فیزیکی شبکه انجام می‌پذیرد. یکی دیگر از موضوعاتی که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید، درک عمیق از محیط، تبیین اهداف، مشخص کردن نیازها و کاربردها، آزمایش کردن طرح پیشنهادی، سبک و سنگین کردن پارامترهای متعدد و کنار امدن با محدودیت‌ها، برآورد هزینه‌ها، انعکاس ساختار سازمانی در ساختار فیزیکی شبکه و کلی موارد دیگر است که باید همزمان به تمام این‌ها توجه داشته باشید تا طراحی شبکه درستی داشته باشید.
نقشه شبکه چیست؟
اگر نمایی بصری از تجهیزات شبکه داشته باشید که بتواند معماری شبکه را نشان دهد، به آن نقشه شبکه می‌گویند. در نقشه نتورک می‌توان اتصالات و ارتباطات میان آن‌ها را به وضوح ترسیم کرد تا مهندس یا فرد متخصص شبکه که می‌خواهد پیاده‌سازی آن را انجام دهد، درک بهتری از فضای شبکه و مکان قرارگیری تجهیزات داشته باشد.
مراحل دیزاین شبکه
با اجرای مرحله های زیر می‌توان به ایجاد یک شبکه قدرتمند و صحیح اقدام کرد. طراحی کردن شبکه گاهی بسیار پیچیده است و با رعایت کردن این مراحل در طراحی آسان شبکه کمک خواهید شد. برای طراحی یک شبکه پربازده باید فرایند های ارزیابی، درک و محدوده بندی شبکه انجام شود
تعیین الزامات
ابتدا باید اطلاعات لازم در مورد الزامات تجاری و فنی را مشخص کنید تا معلوم شود در نهایت شبکه ای که ساخته خواهد شد در چه سطحی از توانمندی های تجارتی و امکانات فنی قرار خواهد داشت. نتیجه این جمع آوری اطلاعات اقداماتی هستند که باید برای شبکه وجود داشته باشند تا بتوان با حداقل هزینه از بهترین شبکه به درستی استفاده کرد.
کاهش هزینه شبکه و ارتقای تجربه و رضایتمندی کاربر شبکه از این موارد هستند. علاوه بر این موارد پهنای باند، پروتکل های خاصی که در پروژه اجرا می‌شود از مواردی است که در بحث الزامات فنی و عملکردی مطرح هستند.
تعیین اندازه شبکه
در مشخص کردن اندازه شبکه مواردی چون تعداد کاربران، منطقه تحت پوشش، سخت افزار و غیره تعیین می‌شوند
تعیین توپولوژی شبکه
با توجه به تاثیرات فیزیکی و منطقی شبکه باید متناسب با نیاز خود اجزای عملکردی را تعیین کنید. در هنگام طراحی شبکه فیزیکی پارامتر هایی مانند اجرای کابل های از جنس فیبر و مس، به کار گیری خنک کننده و قدرت، چیدمان قفسه، موقعیت یابی دسترسی wifi، تعداد پورت های موردنیاز سوئیچ، آدرس دهی های آی پی، وی لن ها و جریان داده بررسی می‌شوند.
مشخص کردن نحوه ساخت شبکه
شبکه های کامپیوتری ساختار های مختلفی دارند که می‌توان به شبکه سلسله مراتبی و شبکه با طراحی از بالا به پایین اشاره کرد.
در مورد طراحی شبکه سلسله مراتبی باید بگوییم که از سه لایه تشکیل شده است و هر کدام از لایه ها قسمتی از جریان داده را در شبکه مدیریت می‌کنند.
لایه هسته: ترافیک را میان سایت های جغرافیایی هدایت می‌کند
لایه توزیع: بین لایه های هسته و دسترسی قرار خواهد گرفت و سیاست های شبکه را برای جریان یافتن داده کنترل خواهد کرد.
لایه دسترسی: لایه ای برای دستگاه هایی مانند رایانه های شخصی، پرینتر ها و تلفن های voip است.
اگر قصد داشته باشید شبکه را به صورت از بالا به پایین طراحی کنید باید در لایه برنامه، طراحی شبکه را آغاز کنید و با حرکت به سمت پایین لایه فیزیکی را تکمیل نمایید.
انتخاب سخت افزار و نرم افزار
این یک مرحله مهم است که بر اساس کیفیت مواردی که انتخاب می‌کنید، کارایی کل شبکه و کیفیت آن را تعیین خواهید کرد. نکته ای که باید به آن توجه کاملی شود این است که اجزای انتخاب شده باید بتوانند به درستی و همراه با عالی ترین بازدهی در کنار هم کار کنند. اجزایی مانند کابل و رک، سرویس های ابری، سرور ها، دستگاه های شبکه و … در این مرحله انتخاب می‌شوند.
برنامه ریزی برای اجرایی کردن شبکه
در این مرحله برای اجرا، پیکر بندی و آزمایش شبکه برنامه ریزی می‌شود. در مواردی لازم است که آزمایش در اندازه کوچک لازم باشد. نقش مدیریت کردن در اجرای صحیح پیاده سازی موفق یک شبکه کامپیوتری بسیار مهم است.
نرم افزار طراحی شبکه کامپیوتری
در عصر امروزی نرم‌افزارهای زیادی هستند که می‌توان به کمک آن‌ها ارتباطات و اتصالات میان تجهیزات شبکه را مشخص کرد. این Software های طراحی شبکه در دو نوع آفلاین و آنلاین وجود دارند. اما معروف‌ترین نرم‌افزارهای مربوط به این حوزه شامل موارد زیر می‌شوند:
- GNS3
- Lanflow
- visio
- سیسکو پکت تریسر
