عیب یابی شبکه های کامپیوتری

فکر می‌کنید عیب یابی شبکه های کامپیوتری (troubleshooting-computer-networks) سخت است؟! اگر با رایج‌ترین مشکلاتی که در شبکه‌ها رخ می‌دهد آشنا شوید، متوجه خواهید شد که عیب یابی شبکه‌های کامپیوتری چندان هم دشوار نیست. زمانی که با تیم نصب و راه اندازی شبکه ترازنت برای راه اندازی و مشاوره شبکه یک سازمان یا شرکت مراجعه می‌کنیم، یکی از مهم‌ترین دلایلی که صاحبان شرکت‌ها و مجموعه‌ها همچنان برای استفاده از خدمات شبکه تردید دارند، عدم اطلاعات و دانش کافی در خصوص IT و شبکه‌های کامپیوتری است.

معمولا اولین سوالی که اغلب افراد می‌پرسند این است: اگر در حین استفاده از خدمات شبکه با مشکل یا نقصی مواجه شدیم چگونه آن را برطرف کنیم؟! اگر دانشی در خصوص IT و شبکه های کامپیوتری نداشته باشید، قطعا عیب یابی شبکه های کامپیوتری برای شما نیز به یک دغدغه تبدیل خواهد شد. اما به هیچ عنوان جای نگرانی نیست چراکه تیم نصب شبکه، وظیفه عیب یابی و پشتیبانی شبکه های کامپیوتری شما را نیز بر عهده خواهد گرفت!

در یک شبکه کامپیوتری تعداد زیادی نرم افزار و سخت افزار از طریق کابل‌ها یا حتی به صورت بی سیم با یکدیگر در ارتباط هستند. طبیعی است که بروز یک مشکل کوچک تنها در یک بخش نرم افزاری یا سخت افزاری ممکن است موجب قطعی یا مشکل در کل شبکه شود. مگر نه اینکه هدف اصلی از راه اندازی شبکه بهبود ارتباطات میان بخش‌های مختلف آن شبکه است؟! پس عیب یابی شبکه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌شود که در این مقاله از ترازنت می‌خواهیم به بررسی آن بپردازیم.

وظیفه عیب یابی شبکه بر عهده چه کسی است؟

پس از اینکه اقدام به نصب و راه اندازی شبکه کردید، برای مدیریت بهتر شبکه خود به یک مدیر یا پشتیبان شبکه نیاز خواهید داشت. برخی از سازمان‌های بزرگ ترجیح می‌دهند یک نیروی تمام وقت پشتیبانی شبکه در سازمان خود داشته باشند برخی دیگر نیز تنها در صورت بروز مشکل در شبکه، از کمک و راهنمایی پشتیبان‌های دورکار شبکه استفاده می‌کنند.

در هر صورت مدیریت شبکه را باید به یک متخصص یا کارشناس شبکه های کامپیوتری بسپارید. شاید برخی از مشکلات نرم افزاری را افراد حاضر در سازمان نیز بتوانند رفع کنند اما بی‌شک عیب‌های مربوط به زیرساخت‌ شبکه به نیروی باتجربه و متخصص در امر شبکه های کامپیوتری نیاز دارد. بنابراین توصیه ما به شما این است که عیب یابی شبکه های کامپیوتری را به یک پشتیبان یا کارشناس شبکه بسپارید.

مراحل عیب یابی شبکه کامپیوتری

عیب یابی شبکه های کامپیوتری یک فرایند چند مرحله‌ای است. به عبارتی یک عیب یابی بی نقص باید طی چندین مرحله صورت بگیرد تا علت بروز هر مشکل به درستی مشخص شود. این مراحل عبارتنداز:

ابتدا مشکل را شناسایی کنید

اولین مرحله برای رفع مشکل یک شبکه، شناسایی آن مشکل است! سعی کنید ابتدا به شناسایی عیب های شبکه بپردازید. تا ندانید شبکه شما با چه مشکلی مواجه است طبیعتا نمی‌توانید اقدامات لازم را برای رفع آن انجام دهید. اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که چگونه مشکلات موجود در شبکه را شناسایی کنیم؟ یک مدیر شبکه سعی می‌کند از طریق اقدامات زیر، مشکلات شبکه را شناسایی کند:

ابزارهای مختلفی برای عیب یابی شبکه های کامپیوتری وجود دارد. ابتدا لازم است با کمک این ابزارها اطلاعاتی راجع‌به وضعیت شبکه گردآوری شود.
مدیر یا کارشناس شبکه باید از کاربران آن شبکه در رابطه با مشکلاتی که کاربران در حین استفاده از شبکه با آن‌ها مواجه شده‌اند سوالاتی را بپرسد.
در صورت امکان بهتر است مشکل پیش آمده در یک سخت افزار یا نرم افزار آزمایشی دیگر شبیه سازی شود تا مشخص شود مشکل اصلی در کدام قسمت از شبکه است.
هرگونه تغییر یا مشکلی که در این اواخر در شبکه رخ داده است باید مورد بررسی قرار بگیرد. به عنوان مثال آیا به تازگی کاربر جدیدی به شبکه افزوده شده است؟
اگر پس از طی کردن مراحل فوق پشتیبان شبکه با چند مشکل متفاوت مواجه شد، باید تعریف مجزایی از هر یک از آن‌ها را ارائه کرده و راهکارهای متفاوتی نیز برای رفع آن‌ها در نظر بگیرد.

علت بروز مشکل را پیدا کنید

در گام بعدی یعنی پس از آنکه مشکل شبکه شناسایی شد، باید نظریه پردازی‌هایی در رابطه با علت بروز این مشکل صورت بگیرد. توجه داشته باشید که برخی از مشکلات شبکه را با کمی هوشمندی می‌توان با هزینه بسیار کمتر و در مدت زمان کوتاهی رفع کرد درحالی که ممکن است با سپردن عیب یابی به افراد غیر متخصص، اقدام به حل مشکل از راه‌های پرهزینه‌تر کنند.

در مرحله پیش ابتدا مشکلات شبکه شناسایی شده و اطلاعاتی جمع آوری می‌شود. حال در این مرحله باید طبق این اطلاعات جمع آوری شده و تجارب شخصی، در رابطه با علت بروز این مشکل اظهار نظر کنید. آیا مشکل شبکه یک مشکل ساده است یا با مشکل پیچیده‌ تری مواجه هستیم که حل آن نیاز به اقدامات جدی‌ تر دارد؟

پیش از هرگونه اقدامی مطمئن شوید علت مشکل را درست تشخیص داده‌اید

گام بعدی برای عیب یابی شبکه های کامپیوتری، سنجش درستی نظریه است. ابزارهای زیادی در دسترس هستند که می‌توانید با کمک آن‌ها علت بروز مشکلات شبکه را جویا شوید. برای مثال ممکن است شما اینگونه تشخیص داده باشید که علت قطعی شبکه، وجود نقص در روترها بوده است. اولین اقدامی که باید پیش از رفتن به سراغ دیگر مراحل عیب یابی شبکه های کامپیوتری بردارید این است مطمئن شوید حدستان درست بوده است. پس روتری که از نظرتان ایراد دارد باید با یک روتر جدید تعویض شود.

ارائه بهترین راهکارها برای عیب یابی

پس از آنکه مطمئن شدید ریشه بروز هر یک از مشکلات شبکه چون قطعی یا کندی شبکه چیست باید بهترین راهکارها را ارائه کنید. همان‌طور که گفته شد برخی از مشکلات شبکه با هزینه بسیار کم و در کمترین زمان ممکن قابل رفع هستند. بنابراین بسیار مهم است که عیب یابی شبکه های کامپیوتری را به چه کسی می‌سپارید.

آزمایش شبکه پس از رفع مشکل

آخرین اقدامی که باید در جهت رفع مشکل شبکه بردارید، آزمایش شبکه است. پیش از آنکه مطمئن نشده‌اید مشکل کاملا رفع شده است نباید مراحل عیب یابی را به اتمام برسانید. از طرفی دیگر برخی مواقع، اقدام برای رفع یک مشکل در شبکه ممکن است موجب بروز مشکلاتی در دیگر قسمت‌های شبکه شود. بنابراین پس از انجام هر اقدامی در شبکه باید از سرعت و عدم وجود اختلال در بخش‌های مختلف شبکه اطمینان حاصل کرده و سپس فرایند عیب یابی شبکه های کامپیوتری را به اتمام برسانید.

نرم افزارهای موجود برای عیب یابی شبکه

نرم افزار یا اپلیکیشن‌های متفاوتی وجود دارد که مدیران شبکه می‌توانند از آن‌ها برای عیب یابی شبکه‌های کامپیوتری کمک بگیرند. برخی از این نرم افزارها عبارتنداز:

تحلیلگر پروتکل یا Protocol Analyzer
پویشگر بسته Packet Sniffer
پویشگر پورت Port Scanner
تحلیلگر وای فای Wi-Fi Analyzer
سنجش سرعت پهنای باند

ابزارهای سخت افرای برای عیب یابی

از نرم افزارهایی که به صورت مستقل می‌توان از آن‌ها برای عیب یابی شبکه های کامپیوتری استفاده کنیم که بگذریم، ابزارهای سخت افزاری مختلفی نیز وجود دارند که برای عیب یابی شبکه های کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر مشکلاتی که در شبکه رخ داده است ریشه سخت افزاری داشته باشند، باید از این ابزارهای سخت افزاری برای رفع آن‌ها استفاده کرد. مهم‌ترین ابزارهای سخت افزاری شبکه عبارتنداز:

ابزار پانچ
سوکت زن
آزمایشگر کابل
بازتاب سنج نوری
سیگنال ساز
نورسنج
ولت سنج
طیف سنج
آداپتور بازگشت

خلاصه‌ای از مقاله عیب یابی شبکه های کامپیوتری

در این مقاله به اهمیت و مراحل عیب یابی شبکه های کامپیوتری اشاره کرده‌ایم. تنها چند ساعت قطعی یا افت سرعت در شبکه می‌تواند در کار سایر بخش‌های شبکه نیز اختلال ایجاد کند بنابراین هرگونه مشکلی که در شبکه بروز کرد باید سریعا برطرف شود. در این مقاله از ترازنت همچنین به ابزارهای سخت افزاری و نرم افزارهای کاربردی اشاره کرده‌ایم که با کمک آن‌ها می‌توانید اقدام به عیب یابی شبکه و رفع مشکلات رخ داده کنید.

آیا عیب یابی شبکه نیاز به ابزار خاصی دارد؟

بله، ابزارهایی از جمله سیگنال ساز، ولت سنج، آداپتور و.. از وسایل موردنیاز عیب یاب شبکه است.

چه نرم افزار هایی برای عیب یابی شبکه مورد استفاده قرار می گیرد؟

نرم افزار تحلیلگر پروتکل، پویشگر بسته، پویشگر پورت و… از سری نرم افزار های عیب یابی شبکه است.