توپولوژی شبکه (Topology) شیوه و روشی است که سیستم‌ها و دستگاههای یک شبکه به یکدیگر متصل می‌شوند. توپولوژی به معنای مطالعه مکان و جغرافیا است و در it نیز همین معنا را دارد. به طور ساده به طراحی قرارگیری تجهیزات در شبکه، توپولوژی می‌گویند.
انواع توپولوژی در شبکه
توپولوژی فیزیکی
توپولوژی فیزیکی، ارتباط فیزیکی میان دستگاههای یکی شبکه را نشان می‌دهد که چگونه شبکه کامپیوتری به صورت واقعی به هم متصل می‌شوند.
توپولوژی وایرلس و بی سیم
در توپولوژی وایرلس، در اتصال کامپیوترهای شبکه از هیپ سیم و کابلی استفاده نمی‌شود. این نوع توپولوژی کمتر دست و پاگیر است و محیط را شلوغ نمی‌کند. از توپولوژی بی‌سیم برای تمامی سیستم‌ها استفاده می‌شود. مهم نیست دستگاه‌ها در کجا قرار دارند، در هر مکانی که باشند می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
توپولوژی مش
توپولوژی Mesh نوعی معماری شبکه است که در آن از همه گره‌ها با یکدیگر در ارتباط هستند.در این نوع توپولوژی برای هر دستگاه انشعابات زیادی وجود دارد.
توپولوژی درختی
توپولوژی درختی نوعی راه ارتباطی میان دستگاه‌ها است که در آن یک مرکز وجود دارد که دیگر دستگاه‌ها به صورت سلسله‌ای به آن متصل می‌شوند. از این نوع توپولوژی برای WAN استفاده می‌شود و از دیگر توپولوژی‌ها در این مورد مناسب‌تر است. یکی از ایرادهایی که به این نوع توپولوژی می‌توان وارد کرد این است که اگر مرکز از کار بیفتد، دیگر سیستم‌های متصل به شبکه عملکرد خود را از دست می‌دهند.
توپولوژی ستاره‌ای
توپولوژی ستاره‌ای یا همان استار برای شبکه‌های محلی طراحی (LAN) شده است. در این نوع توپولوژی دستگاهی به اسم سوییچ اترنت مرکز شبکه ستاره‌ای قرار می‌گیرد و کامپیوترها برای ارتباط با آن به هم متصل می‌شوند.
برای کارگاه‌های آموزشی بیشتر از این نوع توپولوژی استفاده می‌شود که هزینه کمتری نسبت به سایر توپولوژی‌ها دارد.
توپولوژی منطقی
توپولوژی منطقی نشان دهنده این است که شبکه از طریق توپولوژی فیزیکی چگونه کار می‌کند
توپولوژی خطی یا باس
ساده ترین نوع توپولوژی است که در آن مجموعه‌ای از کلاینت‌ها از طریق باس با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. در این توپولوژی کامپیوتر به وسیله یک رابط به کابل متصل می‌شود. توپولوژی خطی شامل کابل باس، فرستنده و گیرنده، ترمیناتور و کابل شبکه است. در این نوع توپولوژی اگر گره‌ای از کار بیفتند، خطری دیگر گره‌ها را تهدید نمی‌کند و آنها می‌توانند به عملکرد طبیعی خود ادامه دهند.
توپولوژی حلقه‌ای
توپولوژی حلقه‌ای یا حلقوی نوعی دیگر از توپولوژی است که در آن دستگاه‌ها در یک معماری حلقه مانند به هم متصل می‌شوند. این نوع توپولوژی می‌تواند کارهای سنگین‌تری را نسبت به توپولوژی خطی تحمل کند. از این معماری می‌توان در شبکه محلی و شبکه وسیع‌تر استفاده کرد.این نوع ارتباط در دنیای امروز کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و علت آن قدیمی شدن این روش است.
چرا توپولوژی شبکه اهمیت دارد؟
انتخاب مناسب‌ترین توپولوژی برای هر شبکه کار دشواری است اما اگر به درستی و با تشخیص یک کارشناس شبکه انجام شود می‌تواند شبکه سازمان شما را بسیار بهبود ببخشد.در انتخاب توپولوژی شبکه باید به نوع اطلاعاتی که در شبکه وجود دارد و بودجه آن توجه کرد تا بتوان بهترین توپولوژی را به کار گرفت.
نرم افزارهای توپولوژی شبکه
برای طراحی توپولوژی شبکه می‌توانید از ابزارهایی استفاده کنید که به شبیه سازی و پیکربندی شبکه شما کمک کنند. این ابزارها به بهینه سازی و تحلیل ارتباط شبکه سهولت می‌بخشند و باعث سهولت تست عملکرد شبکه می‌شوند. در ادامه تعدادی از این برنامه‌ها را معرفی می‌کنیم.
- نرم افزار GNS3
- نرم افزار NetSim
- نرم افزار ns-3
- نرم افزار OPNET Modeler
